Elektrikli Otomobil Bataryaları Hakkında Bilmeniz Gerekenler
elektrikli araçların en önemli parçası
batarya Ama onun hakkında çok az şey
biliyoruz Bu videoda ihtiyacınıza en
uygun elektrikli aracı seçmek için
batarya konusunda nelere dikkat etmeniz
gerektiğini konuşacağız Biraz sonra
Anlatacağımız batarya formülünü
uygulayarak Siz de kolayca kendiniz için
en doğru batarya ve otomobili
belirleyebilecek batarya pil veya akü
Hayatımızın her yeri bu enerji depoları
yla dolu otomobiller de artık tabanına
yerleştirilen devasa bataryalarla
geliyor enerjisini burada topluyor bu
otomobil bataryaların içerisinde Bazen
100 bazen binlerce batarya hücresi yer
alabiliyor oldukça karmaşık ve katma
değeri çok yüksek bir ürün haline geldi
artık batarya Tabii Eskiden bir yerli
otomobil projesinden bahsederken motoru
yerli mi diye sorardık ama bugün Artık
motor yerine bataryası yerli mi sorusunu
soruyoruz Çünkü günümüz otomobillerinde
maliyetin çok ciddi bir kısmını batarya
oluşturuyor bazı araçlarda bataryanın %
Hatta % 660 bir araç maliyetine tekabül
ettiğini görüyoruz ve bu da bataryanın
önemini git gide artırıyor batarya
sadece aracın maliyet ine değil
menziline şarj hızına performansına
ağırlığına kullanım ömrüne verimliliğine
ve iç hacmine bile etki ediyor
Dolayısıyla bataryanın ve çevre
sistemlerinin bir elektrikli araç
üzerindeki etkisinin çok büyük olduğunu
Hatta en büyük en etkili parça olduğunu
söylemek mümkün O zaman bu durumda
elektrikli araç alırken de en dikkat
etmemiz gereken parça batarya mıdır
Kesinlikle öyle Peki bataryanın neyine
dikkat edeceğiz diyebilirsiniz yani
kapasitesi belli Menzil belli şarj hızı
belli başka neye dikkat ederek bir
otomobil seçilebilir ki diye
sorabilirsiniz İşte bu videoda otomobil
alırken batarya konusunda dikkat etmeniz
gereken dört ana maddeyi listeleyerek
Aslında sizin satın alma sürecinizi
kolaylaştırmaya çalışacağız fakat devam
etmeden önce elektrikli araçlar
konusunda bu faydalı videoları çekmeye
çalışıyoruz güzel içerikler üretmeye
çalışıyoruz Bu videoyu beğenerek bize
destek olursanız çok memnun oluruz
Ayrıca kanalımıza abone olarak her hafta
pazar günü sabah saat 10'da
yayınladığımız elektrikli araç Gündem
programımızı da kaçırmayacağım zı
hatırlatmak
Batarya Türü
[Müzik]
isterim elektrikli araç alırken
uygulayacağınız batarya formülünün ilk
maddesi batarya türü takdir edersiniz ki
elektrikli araç dünyasında yüzlerce
farklı otomobil üreticisi Ve dahası
onlarca farklı da batarya üreticisi yer
alıyor Dolayısıyla tek bir batarya türü
olduğunu ve bütün firmaların bunu
kullandığını Hatta bazılarının düşündüğü
gibi cep telefonu Düt bilgisayar
bataryalarının kullanıldığı gibi e
Absürt durumlar söz konusu değil
yüzlerce farklı batarya seçeneği söz
konusu dolayısıyla her araçta farklı bir
kombinasyonla karşılaşabiliyoruz o
yüzden elektrikli araç alırken batarya
konusuna dikkat edilmesi gereken en
önemli husus bataryanın türü Bu konuda
da satın alma kararınızı en fazla
etkileyecek olan lfp ve nmc batarya
seçeneklerini karşılaştırarak sizin
ihtiyaçlarınız için hangisinin daha
uygun olduğuna karar vermenize yardımcı
olacağız ama bundan önce yani lfp lmf
nmc nca gibi e farklı katot türlerinden
bahsediyor farklı bataryalardan
bahsediliyor hep ama bunların ne
olduğundan çok kısa bahsetmek istiyorum
bir bataryayı düşünün üç katmanı
olduğunu düşünelim kabaca bir tarafta
eksi Kutup anot grafit ve silikon
ağırlıklı malzemenin yer aldığı bir
tarafta pozitif elektrot olan katot
Burada da biraz sonra bahsedeceğimiz lfp
nca nmc l mfp gibi metallerin metal
oksitlerin kullanıldığı bir kısım söz
konusu ve bunların içerisinde yer aldığı
bir elektrolit sıvısı Tabii bunu katı
olacağı vesaire onları gelecekte
konuşacağız bu şekilde kabaca üç
katmandan oluşan bir batarya içerisinde
tüm iyonları hareket ederek elektrik
enerjisinin ortaya çıkmasını ve bir
elektrik akımını alarak bunun
toplanabilmesi burada depolanabilen uzun
süre sağlıyorlar bu lim iyonları bir
eksi Kutup tarafına gidiyor bir artı
Kutup tarafına gidiyor ve oradaki
malzemeler içerisine yerleşerek değil mi
bir elektron tutuşu bıraktığında ise
kopup elektrolit sivı içerisinden geçip
katoda geçtiği bir senaryodan
bahsediyoruz Şimdi burada katodun önemi
nedir Yani ben elektrikli araç alırken
bana ne katkısı olabilir oradaki
malzemenin diyebilirsiniz Çok haklısınız
burada da aslında şu kısım devreye
giriyor çünkü bu katot tarafındaki
malzeme ki batarya türleri içerisinde en
fazla farklılık gösteren kısım burasıdır
buradaki farklılık size Menzil kaybı e
ya da Menzil avantajı ya da bir ağırlık
avantajı şarj kısmında daha yüksek şarj
gibi farklı avantajlar ve dezavantajlar
barındırabilir dolayısıyla bizim
alacağımız otomobilin ya da otomobil
seçeneklerinin batarya türünün lfp nmc
gibi hangi türde olduğunu tespit etmemiz
çok değerli Burada şu detaylar
bahsederek biraz daha somutlaştırmak
istiyorum bu mevzuyu Örneğin lfb
bataryalı birkaç tane araçtan bahsedelim
byy atto 3 Türkiye'de satışa çıkıyor
satışa çıktı Belki de bu videoyu
izlediğinizde mg 4'ün Confort modeli
Tesla'nın model y'nin standart Menzil
versiyonu gibi araçlarda lfv batarya
kullanılıyor Peki bu bataryanın Tok t1x
deki Tesla model y long Range ve
performan taki skywall T5 gibi
araçlardaki bataryaya nmc katotlu
bataryaya kıyasa daha güvenli olduğunu
söylesem kararınızı değiştirir miydiniz
burada aslında tam olarak müşteriyi
etkileyen kısımlar batarya turu
tarafında ortaya çıkmaya başlıyor Neden
Çünkü lfp bataryalar bükülme yamulma
işte delinme durumlarında bir Termal
Kaçak durumu neticesinde patlama yanma
büyüme şişme durumlarıyla karşılaşma
ihtimali çok daha düşük olduğu için ki
nmc bataryalar bunları görüyoruz
geçenlerde bir teslalar yandı öncesinde
yollarda yanan araçlar gördük kapalı
garajlarda yanan araçlar gördük bunların
Belki de % 0'dan fazlası nmc nca
bataryalı araçlar olu bu bataryaların
Tabii iç gerilimlerinin de yüksek olması
sebebiyle bunun da etkisiyle elektrolit
ile bir Termal Kaçak durumunda
elektrolit le ciddi bir kimyasal tepkime
meydana geliyor ve neticesinde alevler
yangınlar Dumanlar görebiliyoruz bu bu
tarafta bir güvenlik sağlasa da yani lfp
bataryalı bir arabanın çarpışma
noktasında ya da güvenlik tarafında
bataryanın yangını kısmında nmc göre çok
ciddi bir avantajı olduğunu
söyleyebiliriz devam edelim nfp
tarafından % 1202 gibi bir maliyet
avantajı olduğundan bahs bahsedelim L
FB'nin mesela nmc nca Hatta Tesla'nın
Panasonic LG gibi firmalardan e tedarik
ettiği nca katotlu bataryalar maliyet
olarak çok çok daha yüksek Tabii enerji
yoğunlukları da yüksek Bununla birlikte
bu bataryalarda ciddi bir maliyet yüksek
olduğundan dolayı genel bir batarya
paketi maliyeti ortaya çıkardığımızda
birkaç bin dolarlar seviyesinde bir araç
maliyetini etkileyecek Eee farklılık
ortaya çıkabiliyor Dolayısıyla lfp
batarya daha ucuz ve daha güvenli
diyebiliriz batarya değişimi söz konusu
olduğunda da lfp batarya Tabii daha
makul olacaktır fiyat olarak burada
değişim demişken lfp bataryanın ömründen
de bahsedelim nmc NC kıyasta daha uzun
ömür sunduğunu 1 milyon 1,5 milyon gibi
kilometrelerce yolculuk sonrasında bile
nfp bataryalı bir arabanın batarya
değişimine ihtiyaç duymayacağın
söyleyebiliriz Bu da lfp yi öne çıkaran
kısımlardan bir tanesi ama nmc tarafta
da tabii e batarya ömrünün çok kısa
olduğunu söyleyemeyiz 500 600.000
kilometreler bile çok rahat bir şekilde
yapıldıktan sonra nmc bataryaları ın
hala çalışır durumda olduğunu ve gayet
iyi bir batarya kapasite tutma oranına
sahip olduklarını görüyoruz Peki nmc
bataryalarının Hiç mi güzel bir tarafı
yok diyebilirsiniz orada da gayet önemli
avantajları söz konusu nmc ki Tok zaten
bu yüzden nmc kullanıyor Tesla zaten bu
yüzden bu bataryayı kullanıyor Ne gibi
avantajlar Bunlar yoğunluk tarafında bir
kere nmc bataryalar çok daha yüksektir
yoğunluk olarak 200 watt saat böl
kilogramları çok fazla göremez lfp
180'de tıkanmış durumdalar ki bu yüzden
yeni malzeme yaşında LM fp gibi firmalar
e Dolayısıyla nmc 250 300 wats B
kilograma kadar belki de % 30 % 440 gibi
bir enerji yoğunluğu avantajı sunduğunu
görüyoruz O yüzden şunu söyleyebiliriz
aynı kapasitedeki bir lfb bataryanın nmc
katotlu bataryadan çok çok daha ağır
olacağını Dolayısıyla menzile katkısının
da daha düşük olacağını menzilin daha
düşük olacağını söyleyebiliriz yine kış
menzili tarafına geldiğimizde lfp
batarya hücrelerinin nispeten kış
aylarında Soğuk havalarda eksi
derecelerde Menzil kaybının biraz daha
fazla olduğunu ve şarj tarafında yine
bunu da 3üncü bir avantaj olarak
sayabiliriz şarj hızı tarafında da nmc
nin Soğuk havalarda daha hızlı şarj
olabildiğini daha hızlı bir şekilde o
şarj eğrisini yukarı çıkarabildiği
söylüyor olabiliriz enerji yoğunluğu
dışında güç yoğunluğu tarafında da nmc
daha yüksek Çünkü 4,3 volt gibi bir iç
gerilimi var bu hücrelerin dolayısıyla
bir güç ihtiyacı ortaya çıktığında
elektrik aracınızın pedalına
bastığınızda gaz pedalına bastığınızda
daha fazla güç ortaya çıkarma
potansiyeli olarak nmc daha yukarıdadır
ama burada şöyle bir Eee anekdot düşelim
lfb bataryalarda da bu iç gerilim 3,5
3,6 vol gibi Ortalama bir değer
söylersek Bu değerin batarya yüzdesi az
aldığındaki düşüşü de az olduğu için
Dolayısıyla mesela bunu çok duyarsınız %
120 30 40 seviyelerinde bir batarya
seviyesiyle bir elektrikli aracın
performansı % 10000 90 80'lerdeki ile
aynı olmaz bu nmc den kaynaklı lfp de
ise % 120 30'larda bile gayet Eee % 190
100'ler demeki gibi bir performans
ortaya konabiliyor Çünkü güç e
yoğunluğunun Daha doğrusu güç verme
potansiyelinin batarya yüzdesi azaldıkça
azalma oranı çok daha düşük yani 100
verebiliyorsa % 10000 deyken % 10''
larda 9080 verebiliyor gibi ya da 85
verebiliyor gibi konuşabilir Bunlar
Tabii afaki rakamlar Ama genel testlere
baktığımızda genel yapılan e çalışmalara
bakıldığında LPN düşük batarya
seviyesindeyken daha iyi bir performans
en üst seviyeye göre verdiğini
söyleyebiliriz o zaman ilk maddemiz
neticelendirmek önce şunu söyleyelim
LFP vs NMC Karşılaştırma
batarya türü kısmında bir elektrikli
araç alırken Eğer daha güvenli ve yanma
ihtimali daha düşük bir araç
istiyorsanız lfb Tamir masrafı daha
düşük bir araç istiyorsanız yine lfb
kullanım ömrü daha uzun olsun
istiyorsanız nispeten daha uzun olsun
istiyorsanız yine lfp yi tercih
etmelisiniz ama enerji ve güç yoğunluğu
kısmında daha yüksek bir kapasite
bekliyorsanız nmc yi tercih etmelisiniz
ya da ncı kışın menzilim ve şarj hızım
daha az düşsün istiyorsa da yine nmc yi
tercih etmeniz gerektiğini kesinlikle
Termal Yönetim Sistemi
[Müzik]
söyleyebiliriz gelelim ikinci maddeye
ikinci maddemiz Termal yönetim sistemi
Evet bunu çok fazla bizden duyuyorsunuz
durur belki ısı pompası ptc ısıtıcı işte
atık ısının toplanması vesaire vesaire
Bunların hepsi aslında elektrikli araç
alırken bizim kararımı etki edecek en
önemli bence ikinci batarya maddesini
oluşturuyor Çünkü bataryayı etkileyen en
önemli sistemlerden bir tanesi hatta
Bence en önemlisi Termal yönetim sistemi
Çünkü şunu net bir şekilde
söyleyebiliriz ki bataryanın en büyük
düşmanı sıcaklık yüksek sıcaklık yüksek
sıcaklığa maruz kaldığında bataryanın
hızlı bir şekilde eskidiğini ömrünü daha
hızlı tükettiğini söyleyebiliriz ve
neticesinde elektrikli Aracımızın e
kullanım ömrü de faydalı ömrü de yavaş
yavaş azalmış olacaktır Bu sebeple
yüksek sıcaklıktan bataryayı her zaman
korumamız gerekiyor Bu şarj sırasında
olabilir kullanım sırasında olabilir
işte aracı Park ettiğinizde havanın
sıcaklığı güneşin e düşüşü olabilir
hepsini hesap etmek gerekiyor ama
eskiden de tabii bunların hepsini hesap
etmek Bugün artık çok gelişmiş Termal
yönetim sistemleri kullanılıyor ama bazı
firmalar Tabii bu gelişmiş Termal
yönetim sistemlerine geçmekte biraz
aceleci davranmıyorlar bizim kadar Çünkü
biz istiyoruz ki bataryamı mümkün
olduğunca en uzun süre bize hizmet etsin
ve neticesinde aracımız daha uzun ömürlü
olsun Eğer batarya yüksek sıcaklığa
maruz kalırsa bu faydalı Ömür ortadan
kalkmış olacak belki birkaç sene gibi
sürelerde bataryamı eskiyecek için
arabamızı 20 yıl yerine sallıyorum 17
yıl bir ömüre sahip olmuş olacak o 3
yıllık faydayı ekonomik faydayı düşünün
hem sizin kendiniz için hem bir ülke
için hem bir ekonomi için Dolayısıyla
Termal yönetim sistemi sadece bizim için
değil herkes için e faydalı bir çözümdür
diyebiliriz peki Yani sen bunu
biliyorsun Termal yönetim çok önemli
firmalar bilmiyor mu Tabii ki biliyorlar
Hepsi Bir Termal yönetim sistemi
kullanıyor ama Termal yönetim sistemi
var Termal yönetim sistemi var hatta ısı
pompası var ısı pompası var ısı pompası
biliyorsunuz daha önce de bahsetmiştik
minimum elektrik harcaması ile maksimum
ısıyı ortaya çıkarabilen ve neticesinde
bataryanın Optimum sıcaklıklarda
olmasını kabinin daha ucuza ısıtılabilen
sağlayan bir çözüm bunu şu şekilde
değerlendirmek lazım ısı pompası ısınma
tarafında güzel ve soğutma tarafında da
keza ciddi avantajları olan bir yapı
Bununla birlikte e biliyorsunuz benzinli
dizel arabalarda devasa bir motor var ve
yanmaya başladığında ciddi bir atık ısı
üretiyor bu atık ısıyı kullanarak
kabinim ii ısıtabilir ya da ihtiyaç
duyulan herhangi bir yerini arabanın
ısıtabilen ekstradan enerji harcamaya
bir yakıt tüketimine gerek duymuyoruz
ama elektrikli araçlarda böyle bir şey
yok mu Tabii ki var Bunu da aslında
gelişmiş Termal yönetim sistemi diyerek
Anlatmaya çalışıyoruz Çünkü bugün Tesla
üzerinden örnek verelim Tesla'nın
mevcutta ısı pompalı gelişmiş Termal
yönetim sistemi misal verelim 20'den
fazla yanlış hatırlamıyorsam farklı
kaynaktan ısı toplayabiliyor atık ısı
bataryadan topluyor elektrik motorundan
topluyor inverterden topluyor otopilot
bilgisayarından topluyor arabanın ana
bilgisayarından topluyor Bu komponentler
üzerindeki ısının toplanarak kabine ya
da bataryaya Entegre edilmesini
sağlayabiliyor ve Hatta ve hatta
arabanın havalandırma iş kabininin
havalandırmasını sağlayan pervanenin
motorundaki ısıyı bile kullanabiliyor ve
bununla birlikte farklı hava sıcaklığı
farklı nem ve farklı kabin ısıtma
ihtiyaçlarını düşünerek Belki de onlarca
farklı ısınma Termal yönetim modu ortaya
çıkarıyor bunun neticesinde ne oluyor
kış modu gibi e farklı modlarla Aslında
Tesla minimum elektrik harcaması minimum
enerji harcaması yla maksimum ısınma ve
Optimum sıcaklıklarda aracın parçalarını
tutma görevini en iyi şekilde
gerçekleştirmeyi amaçlıyor bunu Bazen
çok iyi yapıyor bazen yapamıyor Ama bir
şeyler için uğraşıyor Bizim de aslında
burada referans aldığımız kısım Tesla
oluyor bugün Mercedes'in keza şu an ısı
pompası tarafında birçok aracına artık
standart standart hale geldiğini ve
önümüzdeki yıldan itibaren 2024 ve 25'te
tesd kine benzer şekilde farklı modlara
sahip farklı atık ısı toplama
sistemlerine sahip Termal yönetim
sistemleri uygulamaya başladığını
bunları kullanmaya başladığını görüyoruz
Tabii ki bunların hepsi çok güzel ama
her ısı pompası aynı mı değil Biraz önce
söylediğimiz gibi ısı pompası olabilir
yanında bu atık ısıyı toplayacak bir
sistem olmayabilir bunun neticesinde ne
olur arabanın inverter andaki ısı boşa
gitmiş olur gibi gibi konuşabiliriz ve
bu ısıyı kullanmak yerine elektrik
harcamış oluruz menzilimiz düşmüş olur
Yine Bununla birlikte ısı pompası yerine
daha verimsiz olduğu düşünülen 7 kata
kadar Daha fazla elektrik harcadığı
kabul edilen ptc ısıtıcılar
kullanılabilir ki bugün Tok gibi işte
skywell de işte skywell yeni versiyonuna
ısı pompası geliyor gerçi ama birçok
araçta bugün ptc ısıtıcıyı görüyoruz
ciddi şekilde hani ilkel kalmış bir
durumda bu ısıtıcı sistemi Tabii daha
ucuz olduğu için daha makul fiyatlara
daha hızlı entegre edilebildiği için
araçlara firmalar bunları tercih
edebiliyor ama önümüzdeki yıllarda
gelecekte Aslında ısı pompasının
standart haline gelmiş bir donanım
olacağını biliyoruz Çünkü bugün
Volkswagen Mercedes BMW işte Çinlilerin
hepsi bdn ve Huawei'nin gelişmiş ısı
pompalı Termal yönetim sistemleri var
Bunlar hepsi bize şunu gösteriyor ısı
pompası bu işin geleceği dolayısıyla bir
bataryayı sağlıklı tutmak kabini en iyi
şekilde ısıtmak için ısı pompası ve atık
ısıyı aracın farklı yerlerinden
toplamayı Başaran gelişmiş bir Termal
yönetim sistem mi şart bunların hepsini
bir araya getirdiğimizde ve bunları
aslında bir elektrikli araç alırken
satış temsilcisine sorduğumuzda abi
benim bu alacağım arabada ı pompası var
mı bu arabanın Termal yönetim sistemi ne
kadar verimli çalışıyor kış menzilinde
ne kadar düşüş oluyor bu soruları
sorduğumuzda aslında ikinci maddemiz
karşılığını almış oluyoruz Dolayısıyla
Termal yönetimin buradaki etkisini
görebiliyoruz şarj tarafında yazın
mesela yüksek sıcaklıklarda bataryanın
fazla ısınıp şarj hızının düşmesini
engellediğini kışın Menzil
farklılıklarının yani kabini ısıtma
sebebiyle enerjinin daha fazla
harcanması durumunun minimuma
indirildiğini kışın Normalde 500 km
giden bir arabanın 400 km gittiğini
görmek herkesin hakkı Kesinlikle eğer
tabii ihtiyacınız böyleyse Yani şunu
söyleyebiliriz Eğer kış mevsiminin ağır
geçtiği bir yerde haftada 500 600 700
1000 kilometreler yapıyorsanız ve Yani
en az bir iki kere şarj etmeniz
gerekecek aracınızı kesinlikle Termal
yönetim tarafında Eee satış temsilciniz
darlamam manız gerekiyor Is pompası var
mı kışın menzili nasıl bu soruları
sorduğunuzda iyi bir Tercih yapmış olur
bilinçli bir müşteri olduğunuzu Aslında
karşı tarafa göstermiş olursunuz son
olarak da Termal yönetim sistemi ne
kadar verimli çalışırsa bataryayı ne
kadar iyi koruyabilir yani batarya
sıcaklıktan daha az etkileneceği için
ömrü artacağı için aracınızın da ömrünün
arttığını göreceğiz Dolayısıyla
verdiğiniz paranın karşılığını daha
fazla almak için termal yönetim
sisteminin iyi olduğuna verimli şekilde
çalıştığından Emin olmanız
Şarj
gerekiyor
batarya formülüm 3 maddesinde şarj var
şarj tarafın Tabii ki sadece şarj hızı
olarak düşünmemek gerekiyor çünkü DC AC
şarj hızları var AC şarj hızı işte 7 kw
olur 11 olur 22 olur e monofaz trfa göre
değişir DC tarafta 50 olur 100 olur 300
olur 500 olur gidiyor artık biliyorsunuz
Bu sınırlar ama Aslında buradaki önemli
kısmın Biraz önce bahsettiğimiz iki
maddedeki kısımlarla örtüştüğünü
görüyoruz yani batarya türü ve Termal
yönetim sistemi Eğer bu iki kısımdaki
cevaplarımız doğruysa şarj tarafında da
aşağı yukarı denklemi ortaya çıkarmış
oluyoruz ve neticesinde cevabımızı almış
oluyoruz ne demek bu lfp ve nmc katotlu
bataryalardan bahsettik genel olarak
ikiye ayırdık batarya türlerini bu
tarafta şunu söyleyebiliriz ki lfv
bataryalar genelde daha düşük hızlarda
Yani en üst şarj hızı DC tarafta daha
düşük olmakta nmc taraf daha yüksek
tabii ki ama şöyle bir e anekdot var
yine orada bir tane ve o da nedir ki lfv
bataryaların şarj eğrisi Muhtemelen nmc
bataryalı aynı hızdaki bir bataryadan
çok daha yavaş aşağı ineceği için ya da
daha az oranda aşağı ineceği için ne
demek bu diyebilirsiniz 100 kw hıza
sahip iki bataryalı araçtan bahsettim
biri lfp diğeri nmc İkisi de 100 kw hıza
ulaşabiliyor dc'de % 5 batarya
kapasitesiyle istasyona gittiniz ve
aracınızı şarja koydunuz başlattınız
şarj sürecini ve 100 kw'tan başladı 80'e
90'a 70'e 50'ye doğru inmeye Bu iniş
durum mu % 70 80'lere geldiğimizde 20
kwara kadar düşmüş olabilir düşer de
genelde lfp baktığımızda bu oran nmc den
çok çok daha iyi durumda olabiliyor
dolayısıyla bir lfb bataryalı arabanın
75 kw ile şarj olabildiğini gördünüz Bir
de lmc bataryalı bir arabanın 100 kw la
şarj olabildiğini gördünüz Burada hemen
A tamam lf bataryalı daha kötü şarj hızı
daha düşük nmc batarya daha iyi diye
karar vermektense iki aracın Aslında
Şarj eğrisinin nasıl nasıl oluştuğuna
şarj sırasında buna bakmanız gerekiyor
ki doğru kararı verebilsin bunun
neticesinde aslında bir karar ortaya
çıkar Burada ikinci olarak şunu söylemem
lazım yani şarj ağrisi çok önemli ikinci
olarak da şu kışın Çok önemli çünkü lfp
bataryaların eksi derecelerde çok ciddi
şekilde DC şarj konusunda sıkıntı
yaşadığını biliyoruz teslalar da bu
özellikte standart Menzil teslalar da
lfp bataryalı bunları çok fazla okuduk
Haberlere konu oldu ve şarjın
başlamadığı 20 dakika bataryayı önden
ısıt yapmamıza rağmen şarj edemedik gibi
durumlar söz konusu olabiliyor Eğer 20
30 40 gibi -20 30 40 gibi derecelerin
Görüldüğü bir kış ayı yaşıyorsanız
kesinlikle lfp bataryalı bir araba
almadan önce Düşünmeniz gerekiyor bence
bu kısımda nmc bataryalı bir araba sizin
için daha mantıklı olabilir şarj
kısmında son olarak da aracınızın
batarya önden ısıtma preconditioning
özelliğinin olup olmadığını sormanız
gerekiyor Eğer böyle bir özellik varsa
kış da olsa yaz da olsa ne olursa olsun
arabanızla sabah lin çık Çıktınız %
şarjınız var kış olsaydı eğer Arabanız
çok ciddi şekilde zorlanırdık Belki de
yarım saat alacaktı istasyonun arabaya
uygun hızlarda yüksek hızlarda şarj
verebilmesi Ama eğer preconditioning
yani bataryayı önden ısıtma özelliğiniz
varsa batarya önden sistem onu ısıtmaya
başlıyor ve istasyona gittiğinizde
ısınmış bir bataryayla çok daha hızlı
bir şarj süreci yaşayabiliyorsunuz 40
dakikada 50 dakikada bitecek şarjı 20
dakikada bitirip yolunuza
Batarya Paketi ve Doğuştan Elektrikli Araçlar
gidebiliyorsunuz
son maddemiz batarya paketi Tabii burada
paketten kastımız bataryanın iç kısmı da
aynı zamanda araçla buluştuğu kısım da
ikisinden de bahsedeceğiz ne demek bu
biliyorsunuz en başta da bahsettik
bataryanın bir paketi var araçlarda
devasa bataryalar var bu batary
içerisinde yüzlerce Hatta binlerce
hücreler olabiliyor bu hücreler
silindirik formatta Yani evde gördüğümüz
kalem piller gibi olabilir bunların Daha
büyükleri Tabii ki ya da ya da prizmatik
tarzda kitap gibi uzun ince batarya
modülleri batarya hücreleri olabilir
bunlar bir modüle yerleştirilebilir ve
sonrasında bir pakete yerleştirilebilir
Bunların hepsi olduğunda ortaya Mesela
bugün togun bataryası ya da Tesla model
s'leri bataryalar önceki bataryalar bu
şekilde üretiliyordu ve batarya
hücreleri alınırdı bunlar bir modüller
içerisine yerleştirilir O modüllerde
işte 20 30 tanesi artık Kaç tane isse
kaçlı bir modül yapılıyorsa Bu
modüllerde aracın batarya paketine
yerleştirilir ve batarya paketi araca
monte edilirdi böyle bir süreç var
biliyorsunuz elektrikli araç üretiminde
10 yılı aşmış firmalar var bu firmalar
Tabii bu yollardan çok uzun süre önce
geçtikleri için bugün Artık diyorlar ki
ya Biz bataryanın hücrelerini ayrı ayrı
modüllere ayırmaktan değil mi Artık daha
gelişmiş bms sistemleri var Daha
gelişmiş Termal yönetim sistemleri var E
dolayısıyla bunları doğrudan batarya
paketinin içerisine yerleştirelim sell
to Pack tasarımı yani hücreden pakete
tasarım anlayışı ortaya çıktı Bu ne
demek oluyor modül ortadan kaldıralım
batarya paketini oluşturalım ve
içerisine hücreleri doğrudan
yerleştirelim Bu da çok güzel bir
anlayıştır enerji yoğunluğunu artırdı
Çünkü batarya paketi içerisinde enerji
sığdırılabilir
bataryanın ağırlığı 400 kg düşmüş oldu
ve neticesinde Ne oldu daha hafif bir
araba daha uzun Menzil Hatta daha az
bataryayla daha uzun menzil gibi bir
durum söz konusu oldu bu da yetmedi
firmalara ki Çinli firmalar ve tesla'dan
bahsediyoruz burada ne oldu ya dediler
ki Bu arabanın batarya paketini neden
ayrı şekilde üretelim bunu doğrudan
aracın bir parçası haline getirelim Yani
bir otomobil üretiyoruz ve bunun
elektrikli olduğunu biliyoruz Başka bir
seçenek de yok elektrikli olan bir
arabanın şasesine batarya paketini
doğrudan yerleştirelim yani batarya
paketi geldiğinde şasi bir bütün haline
gelmiş olsun bunu da byyd gibi lip motor
gibi Tesla gibi birçok firma catl de
yine aynı şekilde dünyanın en büyük
lumion batarya üreticisi olarak batarya
hem batarya paketi hem hücresi üreten
bir firma doğrudan şasiye entegre olacak
şekilde daha doğrusu paketin müstakil
olarak
tasarlanmadığından daha fazla enerji
depolandığı kapasitesi arttı ağırlığı
azaldı gibi Hatta daha iyi
soğutulur söz konusu oldu Bunun da
ötesine geçen firmalar oldu lip motor ve
tesla'yı burada sayabiliriz Onlar ne
yaptı aracın şasesini batarya paketi
olarak ürettiler mesela Tesla model yler
de bugün Aracın ön tarafında tek parça
halinde bir şasi var arka tarafında tek
parça bir şasi var ve orta tarafı
sahalardaki marş Pelin alt kısmına denk
gelen kısımlardaki direkler haricinde
hiçbir şey yok doğrudan orası bomboş bir
alan Ya bu nasıl araba şasisi
diyebilirsiniz arabanın bataryası burada
şasi görevi görüyor yani ekstra bir şasi
ya da mukavemeti arttırıcı bir yapı
oluşturmaktan parçalar oluşturmaktan sa
Tesla diyor ki ben bataryayı Bir
mukavemet unsuru olarak aracın yapısal
bir unsuru olarak tasarladım ve bu
şekilde şasiye Entegre ettim diyor bu
neyi sağlıyor 2030 farklı Hatta 40
farklı parçanın Eee ortadan kalkmasına
ve şasinin daha sadeleşmesi Hatta daha
sağlam hale gelmesini sağlıyor Bununla
birlikte enerji yoğunluğu artıyor
ağırlık azalıyor Her zamanki gibi ve
Menzil artıyor Yani bunların hepsi
verimliği etki ediyor her şeyi etki
ediyor işte elektrikli araç alırken
bizim dikkat etmemiz gereken noktalardan
da en önemlilerinden biri bu çünkü Nedir
o Bu aracın gerçekten bir elektrikli
otomobil olması gerekiyor ne demek bu
yani bataryası varsa motoru varsa bu bir
elektrikli otomobildir diyebilirsiniz
Hayır kesinlikle öyle değil bugün çok
spesifik bir örnek vereceğim stellan
grubunun araçlarına baktığımızda
elektrikli asasında e2008 e4e C4 x'e
moka elektriğe hepsine baktığımızda
Corsa elektriği hepsine baktığımızda
Aslında devşirme bir elektrikli otomobil
görüyoruz Normalde işten yanmalı motoru
olan bir arabanın şasisi batarya Entegre
ederek elektrik motoru koyarak içten
yanmalı motoru çıkarıp işte yakıt tankı
çıkararak bu arabayı elektrikli hale
getirmişler gayet de güzel araçlar
mevcuttaki araçların elektriklenmesi de
çok ciddi bir Eee elektrikli aracın
yaygınlaşmasına katkı sağlıyor Ama
bunlar gerçekten elektrikli araç mı
doğuştan elektrikli araç mı ve batarya
paketi tarafında müşterinin
ihtiyaçlarını en iyi şekilde
karşılayacak bir araç mı değil Neden
Çünkü bu arabanın şasisi Bir içten
yanmalı araç şasisi ne kadar üzerinde
Eee modifikasyon yaparsanız yapın Bu
arabanın diğer doğuştan elektrikli
araçlara kıyasta ve daha verimli
olamayacağını söyleyebiliriz açıkçası ya
da olursa da batarya paketinin çok daha
küçük olacağını söyleyebiliriz ki bugün
bu specific örnekler üzerinden
bakarsanız bu araçların batarya
kapasitesinin yeterince yüksek
olmadığını görürüz yine sanisen bir
örnek verelim e38 doğuştan elektrikli
stl medium platformunda üretiliyor ve
batarya kapasitesi çok çok daha yüksek
90 kw saatlerin üstüne çıkmış durumda ve
c segmentte bu seviyelere çıkabilen
Çinliler dışındaki Belki ilk firmalardan
bir tanesi kim Peugeot'nun kendisi
stan'in ta kendisi nasıl yaptı bunu
doğuştan bir elektrikli araç platformu
geliştirerek yaptı chassi ii batarya
paketine uygun tasarlayarak yaptı
Bunların hepsi aslında biz müşterilerin
ne kadar elektrikli araç konusunda
bilinçli olduğumuza da bağlı eğer biz
elektrikli araç alacağız bataryanın
kapasitesi bu DC şarj hızı bu motor
kapasitesi bu Tamam aldık gitti şeklinde
olursa bu süreç bir satış tarafında çok
fazla gol yeriz iki bu araçlar doğuştan
elektrikli olmayan araçlar daha çok bize
satılmaya devam eder bu araçlar çok kötü
bunları kesinlikle almayın elinizden
çıkarın diyemeyiz Tabii ki bu araçlardan
da çok güzel olanları var çok verimli
çalışanları var ama eğer yüksek Menzil
istiyorsanız eğer arabanın şasesinin
daha hafif olmasını dolayısıyla daha
hantal olmayan bir araba daha Atik bir
araba istiyorsanız elektrikli aracınızın
doğuştan elektrikli olduğunu
platformunun gerçekten elektrikli
araçlar için tasarlandığını
geliştirildiğini ve bu şekilde bir
fabrikada üretildiğini biliyorsanız Bunu
öğrenmek için çaba harcıyorsun Bence
kendiniz için en doğru elektrikli aracı
almış olursunuz diyebilirim Sonuç olarak
da şunu söyleyelim elektrikli araç
seçerken bir bataryanın türüne dikkat
etmemiz lazım elp mi nmc mi kışın
menzili önemsiyor muyum şarj hızını
önemsiyor muyum e arabanın kullanım
ömrünü önemsiyor muyum gibi iki Bu
aracın Termal yönetim sistemi ne kadar
verimli ve özellikleri neler ısı pompalı
mı ptc ısıtıcılı mı atık ısıyı
toplayabiliyor mu benim bataryamı ne
kadar koruyabiliyor bunları sormalıyız
üçüncü tarafta şarj tarafı enüst şarj
hızım değil de Şarj eğirim nasıl gidiyor
Bu arabanın şarj erisi nasıl eee batarya
önden ısıtma özelliği var mı ısı pompası
yine şarj tarafına ne kadar etki
edebiliyor Termal yönetim sistemi ne
kadar verimli çalışabiliyor bunları
sormamamız lazım ve dördüncüsü de bu
araba Gerçekten doğuştan elektrikli bir
araba mı gerçek bir elektrikli araç mı
Eğer öyleyse ya da değilse şasisi nasıl
tasarlanmış bataryası nasıl paketlenmiş
modüller mi var eski tip yoksa doğrudan
pakete mi yerleştiriliyor hücreler bu
paket şasinin bir parçası mı e batarya
paketin ağırlığı ne maliyeti ne bunların
hepsi tek tek sormak gerekiyor ve
neticesinde Aslında biz şunu yapmış
oluyoruz bir elektrikli araç alırken
alacağımız aracın Önümüzdeki 3 be yıl
içerisinde Hani Bugünlerde söylüyorsunuz
ya Herkes bahsediyor bundan elektrikli
aracı bugün alırsak Bunlar değer
kaybedecek 1000 km menzilli arabalar
geldiğinde bu arabalar çöp olacak gibi
bununla alakalı bir video da çekeceğiz
Bu arada E bunun doğru olmaması için
Aslında ne derler geleceği Aslında
garanti altında olan araçlara yönelmek
lazım Bunlar hangi araçlar doğuştan
elektrikli olanlar gelişmiş ısı pompası
olanlar ki gelişmiş Termal yönetim
sistemi olanlar gibi sayabiliriz bunları
çeşitlendirilir Bence kesinlikle bu
formülü uyguladığınızda bu soruları Yani
doğru soruları sorduğunuzda en uygun
Size en fayda sağlayacak otomobili
seçmiş olursunuz diyeyim Eee Şimdilik bu
kadar ama önümüzdeki günlerde elektrikli
araç seçimi noktasında sizlere yardımcı
olacak yeni içerikler üretmeye devam
edeceğiz Bizi izlemeye devam edin hoşça
kalın